شقاق مقعد را می توان آزاردهنده ترین و دردناک ترین بیماری مقعدی توصیف کرد. این بیماری شاید در ظاهری یک زخم ساده به نظر برسد، اما به این راحتی‌ها ترمیم‌ نمیشود. اسپاسم شدید عضله از ترمیم زخم جلوگیری می کند. برای درمان این بیماری راه حل های مختلفی وجود دارد که که در حال حاضر اثربخش ترین درمان، لیزر می باشد.

شقاق مقعد چیست؟

شقاق به زخم، ترک یا بریدگی گفته می‌شود که می‌تواند در ناحیه لب و سینه و غیره ایجاد شود. به ایجاد زخمی عمیق در لبه مقعد شقاق مقعدی گفته می شود. عمق زخم ممکن است از مخاط مقعد تا عضله آن متغیر باشد.

 این ترک بسیار دردناک است و اغلب با خونریزی همراه است. علت ایجاد این بیماری در افراد مختلف، متفاوت می باشد. اما به طور ثابت در اکثر بیماران این مشکل با تغییرات اجابت مزاج از قبیل یبوست و اسهال ایجاد می شود.

در برخی از موارد گفته می شود که فیشر در اثر کاهش خون رسانی به ناحیه پشت مقعد ایجاد می شود، چرا که این عارضه در ناحیه ی خلفی مقعد بیشتر بروز می کند.

از نظر میزان شیوع این بیماری میان مردان و زنان نیز، می توان گفت به طور یکسان است، اما به نسبت در افراد بالغ بیشتر مشاهده می گردد.

انواع شقاق

انواع بیماری بسته به شدت از آن به انواع زیر تقسیم می شود:

شقاق حاد: زمانی که کمتر از دو هفته از شروع علائم بیماری گذشته شقاق از نوع حاد می باشد. در این موارد عمق زخم کمتر است و تنها مخاط روده را برش می دهد. در این حالت بیمار درد شدید و گاهی خونریزی را تجربه می‌کند.

شقاق مزمن: در این موارد عمق زخم افزایش یافته و تا عضله مقعدی نیز می رسد. وقتی بیمار بیشتر از سه هفته برای درمان شقاق مراجعه نکند، و زخم هم ترمیم نشود، شقاق از نوع مزمن خواهد بود.

علت شقاق

فشار و اسپاسم شدید عضله مقعدی باعث ایجاد زخم در این ناحیه می شود. این زخم در بیشتر موارد ترمیم نشده و

می‌تواند باعث ایجاد عفونت گردد. هر عاملی که باعث ایجاد فشار شدید در عضله گردد. می تواند علت شقاق باشد. از عوامل ایجاد این بیماری می توانیم به این موارد اشاره کنیم:

زایمان

 بارداری

 رابطه جنسی

 اضافه وزن

 کهولت سن

یبوست مزمن 

 اسهال مزمن

بیماریهای جنسی

کرون روده

بیماریهای التهابی روده

علائم شقاق

علائم بیماری بسته به مرحله و نوع شقاق متفاوت است. رایج ترین این بیماری ها، عبارتند از:

درد شدید مقعد در تمام طول روز احساس می شود و با دفع مدفوع شدت می گیرد.

خارش و سوزش مقعد

خونریزی یا خون در مدفوع

مشاهده زخم طولی در اطراف دریچه مقعد

التهاب و قرمزی اطراف دریچه مقعدی

عوارض

درمان نکردن این بیماری باعث میشود، بیمار برای مدت طولانی درد شدید و غیر قابل تحملی را احساس کند. همچنین وجود شقاق برای مدت طولانی موجب میشود، عفونت و التهاب زخم خواهد شد و کار  درمان را پیچیده تر از قبل خواهد کرد.

شقاق در ناحیه ای حساس و مملو از عفونت ایجاد می شود، بنابراین درمان آن باید در اولویت باشد.

تشخیص

برای تشخیص این بیماری پزشک یک معاینه ساده انجام میدهد. اما از آنجایی که شقاق درد بسیار شدیدی دارد. معمولاً بیمار اجازه معاینه و بررسی مقعد را نمیدهد. به همین جهت قبل از معاینه به بیمار بی حسی موضعی تزریق میشود.

درمان شقاق 

درمان این بیماری روشهای مختلفی دارد که بسته به شدت عارضه و نوع آن درمان متفاوت خواهد بود. حدود 20% از بیماران با مصرف دارو درمان میشوند. اما اگر در طی 2 هفته با مصرف دارو شقاق درمان نشد، باید جراحی انجام شود.

روشهای درمان شقاق مقعدی عبارتند از :

درمان شقاق با لیزر

موثر ترین روش درمان این بیماری لیزر درمانی است. در این روش سرپایی پزشک با استفاده از قدرت لیزر برش عمیقی در عضله ایجاد کرده و زخم و گوشت اضافه اطراف آن را حذف میکند. با این کار با رفع اسپاسم عضله به درمان بیماری کمک می شود. وقتی اسپاسم عضله رفع شود، زخم به راحتی ترمیم خواهد شد.

 لیزر روش قطعی بدون بازگشت این بیماری است که سرپایی و بدون درد یا خونریزی با مناسب ترین هزینه شقاق را از بین می برد.

جراحی شقاق

 این روش جراحی را باید در بیمارستان و تحت بیهوشی انجام دهید. پزشکان انجام جراحی سنتی شقاق را توصیه نمی کنند. زیرا این عمل می تواند عوارض خطرناکی از جمله بی اختیاری در کنترل مدفوع و گاز روده را به همراه داشته باشد.

عضله ی اسفنکتر مقعدی عضله ای بسیار حساس و مملو از اعصاب است، از آنجایی که در عمل شقاق باید بخشی از این عضله قطع شود، ممکن است این عضله آسیب دیده و باعث بی اختیاری در کنترل شود. از دیگر معایب انجام این جراحی می توانیم به درد و خونریزی ، طولانی بودن دوره نقاهت و نیز خطر عود مجدد بیماری اشاره کرد.

منبع