بریده ی کتاب

انسان برای آنکه حافظه اش خوب کار کند ٬

به دوستی نیاز دارد .

گذشته را به یاد آوردن ٬‌

آن را همیشه با خود داشتن ٬

شاید شرط لازم برای حفظ آن چیزی ست که

تمامیت ِ من ِ آدمی نامیده میشود .

برای آنکه ؛من؛ کوچک نگردد

برای آنکه حجمش حفظ شود ٬

باید خاطرات را همچون گلهای درون گلدان ٬ آبیاری کرد

و این مستلزم تماس ِ منظم با شاهدان ِ گذشته ٬‌

یعنی ؛دوستان؛ است .

آنان آینه ی ما هستند ٬

حافظه ی ما هستند .

از آنان هیچ خواسته نمی شود ٬

مگر آنکه گاه گاه این اینه را برق اندازند

تا بتوانیم خود را در آن ببینیم. 

کتاب هویت،  اثر:میلان کوندرا

مترجم: پرویز همایون پور