چمدانی برای کودک!

نکاتی برای آماده سازی کودکان در هنگام سفر رفتن والدین

گاهی اوقات برای هر یک از والدین و یا هر دوی آنها شرایطی پیش آمد می کند که مجبور به ترک کودکشان برای چند روز و یا چند هفته ی متوالی می شوند در این شرایط اگر راه دیگری برای همراه کردن کودک با خودشان و یا منصرف شدن از سفر وجود نداشته باشد ، بهتر است به نکاتی که در این مقاله به آن اشاره میکنیم توجه کنید و راهکارهای آن را در این موقعیت به کار بگیرید.

از یک هفته قبل  زمینه سازی کنید : هروز به کودکتان یادآوری کنید که سفری در پیش دارید، البته در این یادآوری مواظب باشید که اضطراب کودکتان بالا نرود به خصوص برای سنین پایین تر از دبستان ،یادآوری شما باید بسیار کوتاه و مختصر و غیر مستقیم باشد. مثلا :به کمک کودک چمدانتان را انتخاب کنید،هر روز قسمتی از وسایل مورد نیازتان را در آن قرار دهید.به همراه کودک  به فروشگاه یا داروخانه بروید و برای سفرتان خرید کنید و به او توضیح دهید که چه وسایلی نیاز دارید،به فرزندتان بگویید که چه کارهایی را باید قبل از سفر انجام دهید و برای انجام آنها برنامه ریزی کنید.

دلیل  رفتن به سفر را توضیح بدهید: متناسب با سن کودک دلیل رفتن به سفرتان را صادقانه برایش شرح دهید. بسیار شفاف و دقیق  برایش توصیف کنید که  قرار است به کجا بروید در طول سفر چه کاراهایی انجام خواهید داد با هواپیما یا قطار یا...سفر خواهید کرد .هر چه توصیفات شما دقیق تر و ملموس تر باشد تصویر واضح تری در ذهن کودک شما شکل خواهد گرفت و سطح اضطراب او کاهش خواهد یافت .شما میتوانید تاریخ سفرتان را روی تقویم یادداشت نمایید تا کودک بداند چه زمانی روز رفتن شماست و چه مدت پیش او نیستید و یا اینکه چند روز دیگر باز خواهید گشت .

از یک حالت مثبت برای جدایی استفاده کنید : در طول روزهای آماده سازی و روز جدایی تلاش کنید کودکتان  متوجه حس شور و نشاط و خوشحالی شما از بابت رفتن به سفر، بشود . کودکان تا حد بسیار زیادی نسبت به خلق و خوی والدین حساس هستند. حتی یک نوزاد کوچک هم توانایی درک حالات چهره و حالات روحی مادر را دارد و ممکن است به شکل بی قراری کردن واکنش نشان دهد.کودکان بزرگ‌تر نیز هنگامی که متوجه شوند والدینشان غمگین یا عصبانی هستند، عکس العمل نشان داده، به آن‌ها می‌چسبند و ر‌هایشان نمی‌کنند.بنابراین لحن خداحاظی کردن شما به عنوان یک والد و یا مراقب کودک بسیار اهمیت دارد.چه کودکتان به شما چسبیده باشد و گریه و زاری کند و چه با خوشحالی جدا شود، لبخند زدن را فراموش نکنید و لحن مثبت داشته باشید حتی اگر عمیقا از درون احساس غم و یا نگرانی می کنید ،تلاش کنید ظاهرتان را حفظ کنید  برای تخلیه هیجانان و احساسات منفی از مشاور و یا اطرافیان کمک بگیرید.

پروسه ی جدا شدن را طولانی نکنید :مسلماً هنگامی که کودکتان ناراحت است و گریه می کند جدا شدن برای شما هم سخت خواهد بود اما در لحظه ی خداحافظی نهایی او را بغل کرده و ببوسید، ولی سپس خود را از او جدا کرده و با لبخندی بر لبانتان از او خداحافظی کنید. شما می‌توانید در راهرو پرسه بزنید تا بشنوید که گریه‌های او فروکش کرده‌اند. معمولاً گریه‌ها بیشتر از یک دقیقه طول نمی‌کشند.مواظب باشید چیزی جا نگذارید که مجبور به بازگشت به داخل خانه بشوید.فراموش نکنید که حتما خداحافظی را انجام دهید و برای جلوگیری از ناراحتی و گریه های احتمالی کودک این مرحله را هرگز حذف نکنید ،چون خداحافظی نکردن و مواجهه یکباره کودک با جای خالی شما می تواند او را شکه کند و حس بی اعتمدی نسبت به شما را در او به وجود آورد.

یک شی دلتنگی به او بدهید : یک وسیله یا لباس یا تکه پارچه و یا هرچیز دیگری که با کودکتان توافق میکنید را تعیین کرده تا کودکتان در هنگام دلتنگی به آن پناه ببرد و بداند که در آن لحظه شما نیز عمیقا به یاد او هستید.کودکان معمولا به یک منبع آرامش دهنده ی بیرونی برای کاهش استرس ها و ناراحتی های خود احتیاج دارند و این درحالی است که از قدرت تخیل بسیار قوی  برخوردارند و به قول و قرار ها پایبندد و در مقابل آنها احساس مسئولیت می کنند .با ترکیب این ویژگی ها و استفاده از این تکنیک می توان به آرامش آنها کمک کرد.

در فرصتی که دارید جدایی را تمرین کنید : حتما در روزهای باقی مانده تا سفر، کودک را با مراقبینش برای چند ساعت تنها بگذارید و در مدتی که نیستید از طریق تلفن و یا تماس تصویری (هر مدل ارتباطی ای که در سفر هم می توانید داشته باشید) ارتباط بر قرار کنید.با نزدیک شدن به روز سفر ساعات عدم حضورتان را نیز افزایش دهید .برای مثال : روز اول یک ساعت و نهایتا  ۵تا۶  ساعت در کنار کودک نباشید.

عادی و طبیعی رفتار کنید : در انجام تمامی این موارد و سپری کردن روزهای قبل از جدایی کاملا عادی رفتار کنید .کودک توجه زیاد از حد شما را متوجه خواهد شد و پس از جدایی دلیل آن حجم از توجه و محبت شما را خواهد فهمید.حتی در لحظه ی خداحافظی ، او را ببوسید، خداحافظی کنید و بروید.این کار به او نشان می دهد که رفتن پدر یا مادر مسئله بزرگی نیست و او  به زودی بازخواهد گشت.

بابت تحمل این مدت پاداش ندهید تنها تشویق کنید : قبل از رفتن ، اسباب بازی یا خوراکی هایی که تهیه می کنید را با این جمله همراه نکنید ، "چون پسر/دختر خوبی هستی تا من برگردم ، این مال تو" تنها باید کودک را به تحمل این دوران تشویق کرد و توانایی های او را یادآروری کرد نه آنکه بابت انجام آنچه از نظر شما درست است به او پاداش بدهید،چون در حقیقت به عمل درستی که از کودکتان انتظار دارید پاداش می دهید و کودک شما زمانی که احساس ناتوانی در انجام خواسته ی شما را داشته باشد دچار ناکامی و احساس بی کفایتی می شود.در هنگام بازگشت از سفر نیز هر آنچه که برای کودکتان تهیه کردید را با این جملات همراه کنید ، "به یادت بودم؛ اینو دیدم یادت افتادم ؛ ببین این بدردت میخوره؟خواستم خوشحالت کنم و....".

کودکتان را درک کنید : اگردر هنگام خداحافظی و یا در طی مراحل آماده سازی با ناآرامی و ناراحتی کودک مواجه شدید ،فراموش نکنید که لازم است دنیا و بزرگی مشکلات آن را از دریچه ی کودکتان نگاه کنید و او را درک کنید و این درک شدن را به فرزندتان  بازتاب دهید ، یعنی به او بگویید که می فهمید چقدر تحمل این دوری برایش سخت است می ‌دانید به خاطر این‌ که شما را دوست دارد گریه می کند و شما هم او را خیلی دوست دارید و دور شدن از او برایتان دشوار است اما فقط چند روزکنارهم نیستید و به زودی به آغوش هم باز خواهید گشت.

قایم موشک بازی کنید : شاید عجیب برسد اما این نوع بازی برای حساسیت زدایی منظم کودک نسبت به ندیدن و نبودن شما کمک کنند است ،حتی سعی کنید در طی بازی به راحتی دید نشوید.خیلی از مواقع حرف ها و نیاز ها و خواسته ها باید در قالب بازی بین کودک و والد تبادل شود به خصوص در سنین ۳ تا ۹ سال که دوران طلایی بازی است.

سعی کنید مداوم در دسترس باشید : در طول سفر مراقب باشید که تا حد امکان بدون گوشی همراه و یا شارژ نمانید و از مکان هایی که امکان ارتباط در آنجا مقدور نیست دوری کنید و یا پیش از ورود به آن محدوده به کودک یا مراقبینش اطلاع دهید .در صورت امکان پیش از آنکه کودک نیازی به برقراری تماس پیدا کند شما پیش دستی کنید و جویای احوال و برنامه های او بشوید.

مراقب کودک و مکان نگهداری از کودک : پیش از رفتن، مکان مور نظر برای نگهداری از کودک را تعیین کنید و با مراقب کودک هماهنگ کنید.قطعا محیط آشنای خانه  بهترین مکان در نبود شماست تا کودک بر محیط پیرامون خودش احاطه ی کامل داشته باشد و احساس راحتی کند ،بنابراین اگر قرار است که اطرافیان به شما کمک کنند بهتر است آنها به خانه شما بیایند.از پرستار یا مراقب کودکتان اطمینان کامل داشته باشید و اگر قرار است فرد نا آشنایی در طول این مدت از فرزند شما نگهداری کند بهتر است از چندین هفته قبل او را در کنار خود قرار دهید تا هم کودک فرصت آمادگی پذیرش و آشنا شدن داشته باشد و هم مراقب فرصت ایجاد احساس امنیت در شما و کودک را داشته باشد. این نکته را در نظر داشته باشید که از دیدگاه کودک مراقبی خوب است که بتواند نیازهای او را به موقع و در لحظه درک کرده و تا حد امکان برآورده کند و یا حداقل کمکی به برآورده شدن آنها بکند.

به مراقب یا پرستار کودک برنامه بدهید : زمانی که فعالیت تعریف شده ای وجود داشته باشد از بیکار شدن و بهانه گیری و بروز بیشتر احساسات ناراحت کننده  جلوگیری می کند.بنابراین پیش از رفتن با کمک مراقب یا پرستار، برنامه های مهیج و یا فعالیت هایی که به آن علاقه مند است و باعث خوشحالی و آرامش بیشتر می شود را تدارک ببینید.خوراکی ها و یا اسباب بازی هایی را تهیه کنید که به مرور و در طول نبودن شما از طرف مراقب به کودک داده شود.

پس از بازگشت : آمادگی هر برخوردی از جانب فرزندتان را داشته باشید. وقتی برگردید ممکن است  کودکتان  از شما عصبانی باشد با این حال سرد نشوید و احساس ناخوشایندتان را کنترل کنید و حتما حتی اگر اجازه ارتباط لمسی و بغل کردن و بوسیدن را به شما نداد، از دور با حالت چهره و حالت بدن و کلام شدیدا ابراز علاقه و دلتنگی کنید.

نویسنده:سیده الهام متقی

www.teleyare.com